Πολίτες online «ξηλώνουν» παράνομες διαφημιστικές πινακίδες

«Αυτονόητα» στην πολιτική για την οδική ασφάλεια υπάρχουν. Όταν όμως δεν γίνονται πράξη, κοστίζουν ανθρώπινες ζωές. Η ιστορία των παράνομων διαφημιστικών πινακίδων στην Ελλάδα έχει να πει πολλά για μια κοινωνία, «γνωστή-άγνωστη» στους περισσότερους: νόμοι που δεν τηρούνται, δήμοι που θησαυρίζουν από συναλλαγές με διαφημιστικές εταιρείες, άνθρωποι που προσπαθούν να βρουν το δίκιο τους για συγγενείς που χάθηκαν από τα «μαχαίρια» των δρόμων…

Πρόσφατα η κυβέρνηση, επιδεικνύοντας πολιτική βούλησή για το ζήτημα, με ειδική συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Μεταφορών, ανακοίνωσε ορισμένες μέτρα για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Μεταξύ άλλων, παρουσίασε την ιστοσελίδα illegalsigns.gov.gr , μια διαδικτυακή πλατφόρμα όπου οι πολίτες μπορούν να εντοπίζουν και να καταγγέλλουν παράνομες διαφημιστικές πινακίδες.

Η φόρμα που καλείται να συμπληρώσει ο πολίτης ζητάει υποχρεωτικά την επισύναψη φωτογραφίας έτσι ώστε να διευκολύνεται η επιβεβαίωση της καταγγελίας από την Τροχαία. «Η καταγγελία φτάνει στην ομάδα του opengov και σε συνεργασία με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, γίνεται η διανομή του φόρτου στα κατά τόπους τμήματα της Τροχαίας», εξηγεί η κ. Ελίνα Δάλλα, εμπειρογνώμονας και υπεύθυνη για το illegalsigns.gov.gr από το γραφείο του πρωθυπουργού.

Ο Μανώλης Ανδριωτάκης, blogger και δημιουργός του ντοκυμαντέρ, «Προσοχή: Φονικές Διαφημίσεις» μιλάει στο kathimerini.gr για την προοπτική αυτής της πρωτοβουλίας: «Νομίζω ότι πρόκειται για μια δράση που είναι στη σωστή κατεύθυνση διότι εμπλέκει τον πολίτη, τον ενεργοποιεί και πάνω απ' όλα τον καθιστά υπεύθυνο. Με τις κατάλληλες ενέργειες, μπορεί να αποδειχτεί ένα αξιόπιστο εργαλείο».

«Στην κεντρική διεύθυνση της Τροχαίας, ο επιβλέπων τις καταγγελίες στέλνει περιπολικό στο σημείο, γίνεται επιτόπου επιβεβαίωση και μετά ενημερώνεται ο αρμόδιος Δήμος, υπεύθυνος για την αποξήλωση», συμπληρώνει η κ. Δάλλα.

Συμφωνητικά-«πειρασμοί», πινακίδες-«μαγεία»

Τόσο οι Δήμοι (ή σε ορισμένες περιπτώσεις οι περιφέρειες) όσο και οι εταιρείες υπαίθριας διαφήμισης αποτελούν το «αμαρτωλό» δίπολο του φονικού, όπως έχει αποδειχτεί, καθεστώτος των παράνομων πινακίδων. Παρά τις ξεκάθαρες απαγορεύσεις των νόμων και τα ευρήματα μελετών σύμφωνα με τα οποία ένα ποσοστό 25% - 30% των θανατηφόρων ατυχημάτων οφείλεται σε πλευρικά «εμπόδια» (όπως οι κολώνες των διαφημιστικών πινακίδων), η χρόνια πολιτική ολιγωρία έχει επιτρέψει τη συντήρηση ενός συστήματος που φέρει τα χαρακτηριστικά μαφίας.

«Δεν υπάρχουν συμβάσεις μεταξύ Δήμων και διαφημιστικών εταιρειών για τη χωροθέτηση πινακίδων», εξηγεί ο Μ. Ανδριωτάκης και διευκρινίζει: «Υπάρχουν μόνο κάποια ιδιωτικά συμφωνητικά βάσει των οποίων οι δήμοι εισπράττουν χρήματα». Συμφωνητικά αμφίβολης νομιμότητας στα οποία, σύμφωνα με δημοσιεύματα , προβλέπονται αποζημιώσεις από τις διαφημιστικές εταιρείες σε περίπτωση ατυχήματος ή θανάτου από τις πινακίδες!

Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ετήσιο τζίρο που ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ. Ακόμα και όταν μεγάλοι δήμοι έδειχναν ένα καλό «πρόσωπο», προχωρώντας σε αποξήλωση παράνομων πινακίδων, οι διαφημίσεις επανέρχονταν ως δια μαγείας στη θέση τους έπειτα από «εύλογο» χρονικό διάστημα.

Ορισμένες φορές, μάλιστα, τα ποσά που διακινούνταν ήταν τόσο ελκυστικά ώστε οι τοπικοί άρχοντες να «επαναπαύονται» και να μην καταγγέλλουν συμφωνητικά που είχαν υπογραφεί από προηγούμενες διοικήσεις.

Παράλληλα, όπως μας λέει η κ. Δάλλα «αρκετοί ιδιοκτήτες των πινακίδων (εταιρείες υπαίθριας διαφήμισης) αφαιρούν στοιχεία νομιμότητάς τους, όπως η επωνυμία, η διεύθυνση και ο αριθμός αδείας, γεγονός που τις μετέτρεπε σε 'ρύπους'». Σ' αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί κάποιος να κάνει καταγγελία, ούτε να επιβληθεί πρόστιμο σε διαφημιστή ή διαφημιζόμενο.

«Θέλουμε να μπούμε σε μια νέα εποχή όπου οι νέες τεχνολογίες θα βοηθήσουν στη διαφάνεια και θα επιτρέψουν στον πολίτη να δει, να συγκρίνει και να συμμετέχει. Η εποχή όπου η νομοθεσία και η πληροφορία για τον δημόσιο χώρο ήταν σε συρτάρια και τη διαχειριζόταν το κράτος τελειώνει», επισημαίνει η κ. Δάλλα και απαντά με ειλικρίνεια στο ερώτημα για το αν η διαδικασία που ενεργοποιείται μέσα από το illegalsigns.gov.gr έχει νομική υπόσταση, αν δηλαδή ο χρήστης έχει το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής αν θεωρήσει ότι η καταγγελία του δεν ολοκληρώθηκε με την αφαίρεση πινακίδας. «Όχι, η αλήθεια είναι πως ακόμη δεν συμβαίνει αυτό. Λειτουργούμε περισσότερο ως μέσο πίεσης, συμμετοχής, ελέγχου και κινητοποίησης».