Τρίτη 19 Μαΐου 2009

Πώς φτάσαμε στην οικονομική κρίση; Τα 12 σημεία-κλειδιά


  • Οικοδομικός πυρετός

1) «Μεγάλη ευκαιρία» Προκειμένου να δοθεί μια απάντηση, πρέπει να γυρίσουμε πίσω στο χρόνο, στην εποχή της διακυβέρνησης Κλίντον. Τότε, μετά από ισχυρές πιέσεις της κυβέρνησης, τα ενυπόθηκα δάνεια επεκτάθηκαν στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Αυτή η τακτική ακολουθήθηκε με μεγαλύτερη ένταση και από την κυβέρνηση Μπους.

Ήταν ένας παράδεισος: τα επιτόκια ήταν χαμηλά και οι δόσεις των δανείων προσιτές. Οι τιμές των σπιτιών ήταν σε διαρκή άνοδο, και αυτό ώθησε πολλές οικογένειες να χρεωθούν στην τράπεζα, προκειμένου να αποκτήσουν μια κατοικία η οποία σε 10 χρόνια θα άξιζε πολύ περισσότερα.

Όπως γλαφυρά ανέφερε μια Αμερικανίδα μεσίτρια, «το πρόβλημα ξεκίνησε όταν σε μια νύχτα η απόκτηση ενός μεγάλου σπιτιού με πολλά δωμάτια μετατράπηκε από όνειρο, σε αναφαίρετο δικαίωμα»

2) 100% κάλυψη. Οι τράπεζες έκαναν ότι μπορούσαν για να συντηρήσουν αυτό το κλίμα. Στηριζόμενες στη συνεχή αύξηση των τιμών των κατοικιών, προσέφεραν στους πελάτες τους δάνεια ίσα με το 100% της αξίας του ακινήτου, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια δε δάνειζαν πάνω από το 50-60% της αξίας του σπιτιού.

3) Κυμαινόμενο επιτόκιο. Σαν να μην έφτανε αυτό, στηριζόμενες στο γεγονός ότι τα επιτόκια θα παρέμεναν χαμηλά για μεγάλο διάστημα, οι τράπεζες πρότειναν στους πελάτες τους να επιλέξουν δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, που κοστίζει λιγότερο και η δόση του εξαρτάται και από άλλες παραμέτρους.

4) Κλίμα ευφορίας. Το κλίμα ευφορίας ήταν γενικευμένο και οι τράπεζες, οι οποίες από τη σύναψη κάθε δανείου κέρδιζαν σημαντικά ποσά, άρχισαν να δανείζουν χρήματα για αγορά σπιτιού ακόμα και σε όσους ήταν σχεδόν σίγουρο ότι θα συναντούσαν δυσκολίες στην αποπληρωμή των δόσεων. Με λίγα λόγια, σε όσους βρίσκονταν κάτω από το όριο της πιστοληπτικής ικανότητας, αυτό που στα αγγλικά ονομάζεται «subprime».

  • Όποιος θέλει τα πολλά…

5) Πτώση των τιμών. Όλα πήγαιναν καλά, μέχρι το 2007 που το παιχνίδι χάλασε. Οι τιμές των σπιτιών άρχισαν να πέφτουν και πολλές οικογένειες στις ΗΠΑ βρέθηκαν να χρωστούν δάνεια πολύ υψηλότερα από την πραγματική αξία του σπιτιού. Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν πουλούσαν το σπίτι τους, όχι μόνο θα έμεναν στο δρόμο, αλλά και πάλι θα συνέχιζαν να χρωστούν στις τράπεζες. Τότε μερικοί άρχισαν να μην πληρώνουν τις δόσεις: αυτό σήμανε την αρχή του τέλους.

6) Τιτλοποίηση. Όμως μόνο η κερδοσκοπία οδήγησε τις τράπεζες να χορηγούν δάνεια και χρηματοδοτήσεις με τρόπο σχεδόν εγκληματικό; Όχι ακριβώς. Υπήρχε και η οικονομική εφεύρεση της «τιτλοποίησης», που θεωρητικά καθιστούσε την κερδοσκοπία μια ασφαλή διαδικασία.

Χάρη στην τιτλοποίηση τα δάνεια «πακετάρονται» από το φορέα που τα χορήγησε, για παράδειγμα μια τράπεζα και πουλιούνταν στις χρηματαγορές με τη μορφή διαπραγματεύσιμων τίτλων, όπως είναι τα ομόλογα.

Συγκεκριμένα, αν η τράπεζα «Χ» χορήγησε δάνειο στον κύριο Παπαδόπουλο με επιτόκιο 4% για το ποσό του ενός εκατομμυρίου ευρώ, το μετέτρεπε σε ομόλογο ίσης αξίας και τα πουλούσε σε παράλληλες χρηματιστηριακές αγορές, όπου έδινε καλή απόδοση σε όποιον τα αγόραζε. Με αυτόν τον τρόπο, η τράπεζα που είχε δανείσει τα χρήματα στους υποψήφιους ιδιοκτήτες κατοικιών μπόρεσε να επωφεληθεί της απόδοσης, αφού το χρέος δεν ήταν πια δικό της: είχε πωληθεί σε άλλους πιστωτές.

7) Τα παράγωγα. Το χρέος, υπό τη μορφή ομολόγου με υψηλά επιτόκια, μπορούσε να μεταπωληθεί σε άλλα πρόσωπα και ούτω κάθε εξής, προκαλώντας μια αλληλουχία πωλήσεων και ανακτήσεων, που κάθε φορά μετέτρεπαν αυτά τα χρέη σε περίπλοκα χρηματικά εργαλεία των οποίων η κυριότητα γινόταν όλο και λιγότερο κατανοητή: τα λεγόμενα παράγωγα.

8) Ποιος πληρώνει; Τελικό αποτέλεσμα; Οι τράπεζες χορηγούσαν δάνεια όλο και πιο εύκολα, γνωρίζοντας ότι η ενδεχόμενη αδυναμία αποπληρωμής θα επιβάρυνε άλλους (συχνά άλλες τράπεζες), που είχαν αποκτήσει πακτωλούς ομολόγων ή παραγώγων.

Με απλά λόγια: οι ακριβοπληρωμένοι μάνατζερ και οικονομικοί διευθυντές των τραπεζών πουλούσαν ο ένας στον άλλο (αλλά και σε ιδιώτες) απλές κόλλες Α4 με πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους, η αξιοπιστία και το αντίκρισμα των οποίων στηρίζονται σε έναν και μόνο παράγοντα, την αξιοπιστία του κάθε κυρίου Παπαδόπουλου που είδαμε στην αρχή αυτής της διαδρομής.

Οι ίδιοι όμως μάνατζερ γνώριζαν από την αρχή ότι ο κ. Παπαδόπουλος ήταν σχετικά αναξιόπιστος και γι’ αυτό φρόντιζαν να μετακυλήσουν το ρίσκο του δανείου σε άλλους, οι οποίοι με τη σειρά τους το μετακύλησαν σε άλλους κ.ο.κ.

  • Χάνεται η εμπιστοσύνη

9) Η φούσκα των σπιτιών. Αυτά ακριβώς τα προϊόντα προκάλεσαν την παράλυση της αγοράς. Όταν οι τιμές των σπιτιών άρχισαν να πέφτουν, άρχισε να γίνεται αντιληπτό ότι τα δάνεια subprime κινδύνευαν να μην αποπληρωθούν. Συνεπώς όλα τα παράγωγα προϊόντα αυτών των δανείων έγιναν επικίνδυνα ή «τοξικά», όπως τα ακούμε συνήθως. Όλοι σταμάτησαν να τα αγοράζουν και η αξία τους κατρακύλησε.

10) Τα πρώτα προβλήματα. Πώς, όμως, αυτό μπόρεσε να οδηγήσει μεγάλες τράπεζες στην καταστροφή; Λόγω ενός λογιστικού μηχανισμού που ονομάζεται mark to market και υποχρεώνει τις εταιρίες να αποτιμούν τα στοιχεία του ενεργητικού τους στα λογιστικά βιβλία με την πραγματική τους αξία. Και αφού αυτά τα στοιχεία στην περίπτωση των τραπεζών έχουν κυρίως χρηματικό χαρακτήρα, όταν η αξία τους μειώνεται, αρχίζουν τα προβλήματα.

11) Το ένα φέρνει το άλλο. Προβλήματα που σύντομα εξαπλώνονται σε όλο το οικονομικό σύστημα. Καθώς δεν γνώριζαν πόσο εκτεθειμένες είναι οι άλλες τράπεζες, και επομένως αν θα είναι σε θέση να επιστρέψουν τα δάνεια που ζητούσαν, οι τράπεζες σταμάτησαν να δανείζουν η μία την άλλη. Μην έχοντας πια ρευστό για να χορηγούν δάνεια, οι πλέον εκτεθειμένες τράπεζες σταμάτησαν να τα χορηγούν. Αυτό ήταν το σήμα κινδύνου.

12) Η μεγάλη φοβία. Στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου επικράτησε πανικός. Οι μετοχές των τραπεζών κατέρρευσαν. Οι καταθέτες που είχαν τοποθετήσει τα χρήματά τους σε κάποια τράπεζα τα ζητούσαν πίσω. Και η ίδια η τράπεζα (που γενικά διαθέτει ένα ρευστό κεφάλαιο επαρκές για να καλύψει σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα μικρό μέρος αυτών των απαιτήσεων) κατέρρευσε.

Η κατάρρευση, όμως, δημιούργησε τεράστια προβλήματα σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που είχαν δανείσει χρήματα στην χρεοκοπημένη τράπεζα. Το χρηματοοικονομικό ντόμινο μόλις είχε ξεκινήσει.

Η κρίση τώρα πια δεν ήταν μόνο οικονομική, μετατράπηκε σε κρίση εμπιστοσύνης. Κανείς δεν εμπιστευόταν κανέναν.

Εδώ πρέπει να αναφερθούμε και στις εταιρίες rating, όπως η περίφημη Standard & Poor, οι οποίοι υποτίθεται πως αξιολογούν την αξιοπιστία όλων των φορέων που προσφέρουν τίτλους στο κοινό. Αυτοί οι «αξιόπιστοι» αξιολογητές επιβιώνουν αυτή τη στιγμή διασπείροντας κινδυνολογικές αξιολογήσεις εναντίον ολόκληρων κρατών, ώστε να στηθεί ένα γαϊτανάκι κερδοσκοπίας.

Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της χώρας μας, οι ίδιοι οίκοι αξιολόγησης που ένα μήνα πριν την κατάρρευση της Lehman Brothers ενημέρωναν το επενδυτικό κοινό για την ευρωστία της, σήμερα έχουν επιδοθεί σε έναν ανηλεή πόλεμο εναντίον των οικονομιών μικρών και μικρομεσαίων χωρών, όπως είναι η Ελλάδα. Αποτέλεσμα; Η χώρα μας αναγκάζεται να δανείζεται με μεγάλο επιτόκιο, προκειμένου να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος της.

1 σχόλιο:

  1. Γεια σε όλους!
    Είμαι η Ήρα, που ζει σήμερα στην Πάτρα της Ελλάδας. Είμαι μια χήρα αυτή τη στιγμή με δύο παιδιά και ήμουν κολλημένη σε μια οικονομική κατάσταση τον Απρίλιο και έπρεπε να αναχρηματοδοτήσω και να πληρώσω τους λογαριασμούς μου. Προσπάθησα να αναζητήσω δάνεια από διάφορες εταιρείες δανείων τόσο ιδιωτικές όσο και εταιρικές, αλλά ποτέ με επιτυχία, και οι περισσότερες τράπεζες μείωσαν την πίστωση μου. Αλλά όπως ο Θεός θα το είχε, εισήγαγα σε μια συνεταιριστική επιχείρηση από έναν άνθρωπο του Θεού έναν δανειστή ιδιωτικού δανείου ο οποίος μου έδωσε δάνειο 80.000 ευρώ και σήμερα είμαι ιδιοκτήτης επιχείρησης και τα παιδιά μου το κάνουν καλά αυτή τη στιγμή, πρέπει να επικοινωνήσετε με οποιαδήποτε επιχείρηση για να εξασφαλίσετε ένα δάνειο χωρίς εγγύηση, χωρίς πιστωτική επιταγή, χωρίς συνυπογράφο με μόνο επιτόκιο 2% και καλύτερα σχέδια αποπληρωμής και χρονοδιάγραμμα. Επικοινωνήστε με τον κ. Dante Paola μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: dantecooperativehelp@hotmail.com Δεν ξέρει ότι το κάνω αυτό, αλλά είμαι τόσο ευτυχισμένος τώρα και αποφάσισα να αφήσω τους ανθρώπους να μάθουν περισσότερα γι 'αυτόν και επίσης θέλω ο Θεός να τον ευλογήσει περισσότερο. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του: dantecooperativehelp@hotmail.com για γρήγορη συνομιλία ή whatsapp / +35677926593

    Ευχαριστώ
    Ήρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή